Nationaal Mantelzorgonderzoek 2023: resultaten

Het Nationaal Mantelzorgonderzoek, uitgevoerd door Senior Service en Hello 24/7 in samenwerking met de het lectoraat Relationele Zorg van de Haagse Hogeschool, werpt een verontrustend licht op de mantelzorgondersteuning van de overheid. Uit onderzoek onder 1000 actieve mantelzorgers,  gericht op het verbeteren van de positie van mantelzorgers en senioren, blijkt dat de overheid een dikke onvoldoende krijgt.

In 2022 voelde 47% van de mantelzorgers zich niet gesteund, maar dit percentage is in 2023 gestegen naar een zorgwekkende 78%. De belangrijkste redenen hiervoor zijn de onduidelijkheid over de financiële vergoedingen en een gebrek aan kennis over waar mantelzorgers terecht kunnen voor ondersteuning. Slechts 1% van de mantelzorgers noemt het persoonsgebonden budget (PGB) als vorm van hulp vanuit de overheid in 2023, vergeleken met 6% in 2022. Daarnaast noemt slechts 6% in 2023 de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) als mantelzorghulp, terwijl dit percentage in 2022 ook 6% was. Het is zorgelijk dat de bekendheid met deze financieringsmogelijkheden laag blijft, aangezien ze mantelzorgers kunnen ondersteunen in hun taken.

De resultaten benadrukken de noodzaak, dat er meer duidelijkheid en toegankelijkheid komt over de beschikbare regelingen en financiële ondersteuning, en dat er betere voorlichting wordt aangeboden om mantelzorgers te helpen bij het vervullen van hun taken.

“Het is niet dat een overheid niets doet. Het is dat de boodschap niet aankomt.”, zegt Floris Vervat, initiatiefnemer van Het Nationaal Mantelzorgonderzoek en oprichter van Senior Service. "Ruim 60% van de mantelzorgers is niet op de hoogte of zij in aanmerking komt voor financiële vergoedingen die door de overheid of de zorgverzekeraar worden geboden. Bij Senior Service ervaren wij dagelijks dat alle goedbedoelde initiatieven van de overheid, de mantelzorger en senior onvoldoende bereiken. Wij zijn ons ervan bewust dat ondersteuning bij aanvullende mantelzorg begint bij het verlenen van financieel advies. Onze medewerkers zijn getraind om mantelzorgers en senioren van dit advies te kunnen voorzien."

Arthur Clement, oprichter van sociale mantelzorg-app Hello 24/7, vult aan: “Veel mantelzorgers zijn zo druk met het regelen van zorg naast hun eigen leven en werk dat ze extra ondersteuning goed kunnen gebruiken. Laten we eerlijk zijn, mantelzorgers nemen veel werk uit handen en dat is ook nodig vanwege de werkdruk van de professionele zorg. Om aan de informatiehonger te voldoen, is op dit punt een landelijke aanpak, in samenwerking met de overheid, hard nodig."

“Een ander punt van zorg is dat 87% van de respondenten aangeeft dat zij onzeker zijn over de zorg en ondersteuning die zij geven aan de zorgvrager” vertelt dr. Tsjitske Haanstra, senior onderzoeker bij het lectoraat Relationele Zorg van de Haagse Hogeschool, “Mantelzorgers zijn vaak niet geschoold om zorgtaken uit te voeren. Trekt de mantelzorger die steunkousen wel goed aan? Begrijpt de mantelzorger het medicatieoverzicht?”

Maar liefst 71% van de ondervraagden heeft behoefte aan betere voorlichting en aan online trainingen voor mantelzorgers.  Het gebrek aan zekerheid en gebrek aan educatieve informatie kunnen redenen zijn waarom 95% van de deelnemers zich wel eens schuldig voelt over het niet kunnen bieden van de gewenste ondersteuning aan haar dierbaren. Dit gevoel van schuld legt een extra emotionele last op de mantelzorgers en benadrukt de noodzaak van waardevol advies en begeleiding om hen te helpen de juiste zorg te verlenen.

Het Nationaal Mantelzorgonderzoek van Senior Service en Hello 24/7, in samenwerking met  het lectoraat Relationele Zorg van de Haagse Hogeschool, heeft als doel meer duidelijkheid en aandacht te creëren voor de positie van mantelzorgers en senioren. Het platform www.nationaalmantelzorgonderzoek.nl is opgericht om de stem van mantelzorgers te laten horen en met de nodige inzichten verandering te stimuleren.

Over Senior Service Senior

Service biedt senioren sinds 1995 een aanvulling op mantelzorg. De jonge Rotterdamse ondernemer Floris Vervat zette in 2006 zijn eerste stappen in deze specifieke zorgmarkt, gemotiveerd door een gebrek aan zorgoplossingen voor zijn eigen grootouders. Na een overname van Senior Service in 2010 ontstond de oudste landelijk werkende thuishulporganisatie van Nederland. De missie van Senior Service luidt: ‘Ouder worden in Nederland voorgoed veranderen’. De ondersteuning die de thuishulpen bieden is een aanvulling op de mantelzorg en de thuiszorg. De diensten van Senior Service variëren van thuishulp van twee uur per week tot volledige 24-uur zorg en van ondersteuning bij de administratie tot waakdiensten na een opname in het ziekenhuis.

Over Hello 24/7, de deel-de-zorg app 

Mantelzorgen kun je niet alleen. Daar heb je meer mensen bij nodig. Met de Hello 24/7 app deel je alle zorg en regel je alles makkelijk samen. Van wie-gaat-wanneer-langs, tot snel een gezonde maaltijd bestellen en zelfs op afstand een oogje in het zeil houden. Zodat niet alles op jouw schouders terecht komt. Deel de zorg. Download Hello 24/7

Over het lectoraat Relationele Zorg van de Haagse Hogeschool

Het lectoraat Relationele Zorg van de Haagse Hogeschool doet onderzoek naar het verbeteren van relaties in de zorg. Bij goede zorg staat de patiënt centraal. Toch gaat er in de onderlinge afstemming tussen zorgprofessionals, patiënt, de naasten van de patiënt en andere betrokken instanties nog veel mis. Het lectoraat Relationele Zorg onderzoekt de zorg waarin de patiënt, zijn of haar naasten en de zorgprofessional elkaar aandacht geven, afstemmen en moeite doen om elkaar goed te begrijpen. Hoe kun je als professional steeds opnieuw afstemmen op de patiënt, zodat je weet welke ondersteuning de ander nodig heeft? En hoe kan de patiënt ondersteund worden in het kenbaar maken van deze behoefte? Welke rol spelen de naasten hierin? En hoe kunnen mensen in de omgeving van de patiënt, zoals mantelzorgers, zo goed mogelijk ondersteund worden, zodat zij er kunnen zijn voor de patiënt?

Bekijk hier alle resultaten van het Nationaal Mantelzorgonderzoek