Nationaal Mantelzorgonderzoek 2022: de resultaten

Het Nationaal Mantelzorgonderzoek is een jaarlijks terugkerend onderzoek en een initiatief van Senior Service, de oudste en grootste organisatie op het gebied van mantelzorgondersteuning, en Fello, de familieagenda-app voor mantelzorgers. Dit jaar deden 1710 mantelzorgers mee aan het onderzoek met leeftijden variërend tussen de 20 en 95 jaar oud. 

In Nederland zorgen zo'n 5 miljoen mensen voor zieke familieleden of vrienden. Door middel van verschillende vragen over hun identiteit, de zorg die zij geven, de impact die het heeft op hun leven en hun verwachtingen voor de toekomst, worden deze mantelzorgers in kaart gebracht. Dit jaar is als actueel thema extra onderzoek gedaan naar de relatie tussen werk en verzuim door mantelzorgtaken. 

Doel onderzoek

Het Nationaal Mantelzorgonderzoek tracht elk jaar in kaart brengen hoe de gemiddelde mantelzorger er in Nederland voorstaat. Met de resultaten kunnen senioren, mantelzorgers, overheidsinstanties, thuiszorgorganisaties, casemanagers, praktijkondersteuners, bewindvoerders, mentoren, mantelzorgmakelaars, verpleeghuizen, woonzorgcomplexen en alle andere belangrijke zorgdisciplines een eigen analyse maken en conclusies trekken. Senior Service hoopt dat hiermee de positie van mantelzorgers zal verbeteren.

Resultaten 2022

Het afgelopen jaar heeft de helft van de werkende mantelzorgers wel eens werk moeten afzeggen om hulp te verlenen aan een familielid, vriend of buurtgenoot. Het aantal dagen dat mantelzorgers in totaal niet konden werken, varieert sterk. Bijna een kwart viel twee werkdagen uit, 20% twee tot vier werkdagen en 14% een volledige werkweek. Doordat het combineren van de zorgtaken met werk als lastig wordt ervaren, overweegt een kwart van de mantelzorgers om minder te gaan werken, 10% overweegt helemaal te stoppen. 80% van de werkende mantelzorgers geeft aan dat hybride werken bijdraagt aan een betere balans tussen werk en mantelzorgtaken.

Vergelijking met 2021

Vorig jaar verwachtte 73% van de mantelzorgers dat de zorgvraag intensiever zou worden. Dit percentage is in 2022 gestegen naar ruim 75%. De waardering voor het werk van mantelzorgers door de overheid kreeg in 2021 een schamele 3,9. Het gevoel van steun door de overheid scoort nog steeds zwaar onvoldoende: 70% geeft dit jaar aan zich niet gesteund te voelen door de overheid. De onduidelijke en ingewikkelde voorwaarden die verbonden zijn aan hulp worden hiervoor als voornaamste reden benoemd. 

De highlights van het Nationaal Mantelzorgonderzoek 2022:

• Het grootste gedeelte (72%) van de respondenten die aangeven te verzuimen door mantelzorgtaken is vrouw.
• Slechts een kwart (23%) van de werkende mantelzorgers vraagt zorgverlof aan om extra mantelzorg te geven in hun eigen vrije tijd. De rest vraagt vrij zonder reden, meldt zich ziek of neemt bijvoorbeeld vakantie op.
• 83% van de werkende mantelzorgers, waarvan de werkgever op de hoogte is van de mantelzorgtaken, voelt zich gesteund door de werkgever. 
• De balans tussen werk en mantelzorgtaken wordt in 35% van de gevallen niet besproken met de werkgever.

• 40% van de respondenten ondervindt fysieke klachten door het verlenen van mantelzorg. Deze klachten uiten zich met name in rugpijn en nekpijn.
• Ook mentale problemen komen voor bij 48% van de respondenten. Vermoeidheid en stress zijn de meest genoemde klachten. 
• Bijna 80% geeft aan wel eens iets te moeten laten vanwege de mantelzorgtaken. In 70% van de gevallen gaat dit om vrijetijdsbesteding of tijd doorbrengen met het gezin.
• 72% van de mantelzorgers gaat wel eens over zijn/haar eigen grenzen heen. 
• Fysieke ondersteuning bij de mantelzorg (extra handen) zou 70% van de mantelzorgers helpen. 

• 81% van de mantelzorgers verwacht de rest van het leven van de zorgvrager voor hem/haar te moeten blijven zorgen. 
• Zo'n 11% neemt de zorg meer dan 36 uur per week op zich.
• Een klein gedeelte (4%) reist meer dan 100 kilometer om de zorg te kunnen verlenen.
• Ruim 80% voelt zich gewaardeerd voor de zorg door de zorgvrager en diens omgeving. 
• 33% wenst extra waardering krijgen voor de zorg in de vorm van een financiële vergoeding. 
• Niet iedereen durft extra hulp te vragen bij de ondersteuning: 34% van de mantelzorgers ervaart dit als een taboe.

Bekijk hier alle resultaten van het Nationaal Mantelzorgonderzoek.